چرا بعضی بچهها در کلاس ساکتاند؟
بررسی سکوت کودکان از زاویه روانشناسی و آموزش زبان
مقدمه:
شاید در کلاس زبانت شاگردی را دیده باشی که همیشه ساکت است. داوطلب نمیشود. توی بازیها کمتر شرکت میکند. اگر سوال بپرسید، با صدای خیلی آرام جواب میدهد، یا فقط با سر. اولین تصور معلمها گاهی این است که:«چیزی بلد نیست»، یا «اعتمادبهنفس نداره»، یا بدتر: «تنبل یا بیانگیزهست!»
اما واقعیت اینه که سکوت کودک همیشه نشانهی مشکل نیست. گاهی اون سکوت، درون خودش یک دنیای پر از فکر و احساس داره.
دلایل سکوت کودکان در کلاس:
- درونگرایی طبیعی (Introversion)برخی کودکان از نظر شخصیتی، درونگرا هستند.بیشتر در دنیای درونیشان زندگی میکنند؛ با فعالیتهای آرامتر ارتباط بهتری دارند؛ نیاز به زمان دارند تا با محیط هماهنگ شوند. نکته مهم: درونگرایی اختلال نیست. سبک متفاوتی از بودن است.
- اضطراب اجتماعی یا زبانی. برخی کودکان به شدت از «اشتباه کردن» در جمع میترسند، مخصوصاً در یادگیری زبان خارجی. عبارتهای ذهنی رایج: «نکنه بقیه بخندن؟» «من درست گفتم یا نه؟»
- تجربههای منفی قبلی. ممکنه قبلاً توسط معلم، خانواده یا همکلاسیها تحقیر شده باشند. حتی یک بار مسخره شدن میتونه سکوتی بلندمدت ایجاد کنه.
- عدم اعتماد به معلم یا محیط. وقتی کودک احساس امنیت روانی نکنه، حرف زدن براش سخت میشه. سکوتش یه جور محافظت از خودشه.
- سبک یادگیری متفاوت. بعضی بچهها قبل از حرف زدن، نیاز دارند بیشتر گوش بدن یا فکر کنن. سکوتشون مرحلهای از یادگیری فعال درونیه.
بهعنوان معلم چه کاری از ما برمیاد؟
- سکوت را قضاوت نکنیم. اولین کار، تغییر دیدگاه ماست. به جای برچسبزدن (کمرو، بیحال،…) سعی کنیم درک کنیم پشت سکوت چی هست.
- فرصتهای غیرمستقیم برای مشارکت فراهم کنیم. اجازه بده از طریق نقاشی، کارت، نوشتن یا بازی گروهی خودش را نشان دهد.پاسخهای غیرکلامی را هم ارزشگذاری کن. (مثلاً تکان دادن سر یا اشاره با دست)
- محیط کلاس را امن و پذیرنده کن. جو کلاس اگر گرم، بدون مقایسه و بدون خجالت باشد، حتی ساکتترین شاگردها هم کمکم دهان باز میکنند.
- از فشار بیجا برای حرف زدن اجتناب کن. جملاتی مثل «بلندتر!»، «چرا چیزی نمیگی؟»، «همیشه ساکتی!» تأثیر عکس دارند.
- ارتباط یکبهیک برقرار کن. گاهی یک صحبت دوستانه کوتاه در وقت استراحت، باعث میشه کودک کمکم با شما احساس نزدیکی کنه.
جملههایی که به کودکان ساکت کمک میکنند:
«میدونم دوست داری فکر کنی قبل از جواب دادن، این خیلی خوبه.» «ممنونم که با سرت پاسخ دادی، همینم برام ارزشمنده.» «هر وقت خواستی حرف بزنی، من اینجام و دوست دارم صداتو بشنوم.»
نکته طلایی برای معلم زبان:
گاهی سکوت کودک، نشونهی یادگیری عمیقه. بعضی از بچهها دیرتر شروع به صحبت میکنند، اما وقتی اعتماد شکل گرفت، میدرخشند. مهم اینه که منتظر بمانیم، فشار نیاریم و فضا بسازیم.
دیدگاهتان را بنویسید